Jak zorganizować plac budowy?

Odpowiednie przygotowanie i wyposażenie placu budowy umożliwia właściwe prowadzenie robót, zarówno pod kątem organizacyjnym, jak i technologicznym. Źle zorganizowany teren budowy to ryzyko kosztownego i niebezpiecznego przedsięwzięcia. Zagospodarowanie placu budowy ma przede wszystkim charakter przygotowawczy, ale oprócz tego pełni również ważną funkcję zabezpieczenia terenu. Sprawdź, jak zorganizować plac budowy zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w trosce o bezpieczeństwo i powodzenie inwestycji.

Plac budowy – definicja

Plac budowy, określany również jako teren budowy, to wyodrębnione miejsce realizacji przedsięwzięcia budowlanego, przeznaczone do wznoszenia, przebudowy lub rozbiórki obiektów. Jego wielkość zależy od charakteru prowadzonych prac oraz okresu ich trwania, przy czym zawsze wynika z warunków miejscowych. Na placu budowy znajdują się zarówno budowane, jak i tymczasowe obiekty oraz elementy wyposażenia, w tym m.in. składy materiałów, magazyny, warsztaty, a także budynki administracyjne i socjalne. W przypadku dużych inwestycji i przedsięwzięć budowlanych teren budowy powinien być podzielony na strefy oddzielne dla wszystkich podwykonawców (jeżeli prace realizowane są przez kilka odrębnych firm). Dobra organizacja placu budowy wymaga sporządzenia specjalnego planu, który jest jednocześnie warunkiem rozpoczęcia prac budowlanych.

Zaplecze budowy – definicja

W przypadku obiektów liniowych organizowane są także zaplecza budowy. Termin ten odnosi się do wszelkich środków technicznych i materialnych, które są niezbędne do realizacji określonych prac budowlanych przez wydzielony zespół wykonawczy. Zaplecza zlokalizowane są w granicach terenu budowy na czas wykonywania robót. Organizacja zaplecza budowy i jej zakres wynikają przede wszystkim z potrzeb wykonawcy, a także z technologicznych rozwiązań danej realizacji. W praktyce jednak wymagania dotyczące zaplecza budowy mogą być takie same jak te, której obejmują plac budowy.

Zagospodarowanie placu budowy – co to takiego?

Zagospodarowanie placu budowy to zgodne z przepisami i zasadami wiedzy technicznej rozmieszczenie maszyn oraz innych urządzeń budowlanych, składowisk materiałów, dróg kołowych i pieszych, przewodów instalacji, sieci i rurociągów, a także obiektów czy pomieszczeń socjalnych, administracyjnych oraz sanitarnych. Organizacja placu budowy uwzględnia elementy niezbędne do przeprowadzenia robót budowlanych i montażowych, a także zabezpieczenia załogi w konkretnych warunkach realizowanego przedsięwzięcia.

Do czynników wpływających na wielkość oraz sposób zagospodarowania placu budowy zalicza się:

  • umiejscowienie obiektu,
  • rodzaj konstrukcji,
  • rodzaj stosowanych materiałów,
  • czas trwania prac budowlanych,
  • pory roku,
  • rodzaj stosowanych maszyn i sprzętu,
  • technologię oraz organizację budowy.

Organizacja placu budowy – przepisy

Odpowiednie przygotowanie placu budowy ściśle określają obowiązujące przepisy prawa oraz rozporządzenie:

  • Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane,
  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.

Kierownik budowy, jeszcze przed rozpoczęciem prac, powinien przygotować schemat placu budowy lub projekt organizacji budowy (przy dużych przedsięwzięciach) oraz BiOZ, czyli plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Plan organizacji placu budowy

Plan zagospodarowania placu budowy jest częścią wspomnianego wyżej planu BiOZ. Należy go przygotować także w oparciu o projekt i harmonogram danej budowy. Plan placu budowy podlega okresowej aktualizacji, w miarę postępu prowadzonych prac. Należy go przygotować w potrzebnej skali (np. 1:200, 1:500 czy 1:1000). Oprócz wyznaczenia fundamentów wznoszonych budynków plan ten powinien uwzględniać także tereny przyobiektowe, przeznaczone między innymi na strefy niebezpieczne, ogrodzenia, składy materiałów, obszary montażu elementów konstrukcji stalowych, drogi komunikacyjne, miejsca postojowe dla pojazdów i maszyn, tymczasowe sieci oświetleniowe, elektroenergetyczne, wodociągowe, telefoniczne, gazowe i kanalizacyjne, tory i rampy dla prac wyładunkowych oraz załadunkowych, hydranty i punkty przeciwpożarowe, pomieszczenia przeznaczone dla kierownictwa budowy, pomieszczenia administracyjne i socjalno-bytowe, magazyny, warsztaty zaplecza budowy, pomieszczenia przeznaczone dla ochrony mienia, a także obiekty znajdujące się w bliskim sąsiedztwie budowy.

Zagospodarowanie placu budowy – zakres

O tym, jak zorganizować plac budowy, mówi jasno wspomniane wyżej Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z dnia 19 marca 2003 r.). Zgodnie z paragrafem 8. tego Rozporządzenia, zagospodarowanie terenu budowy powinno uwzględniać co najmniej następujące elementy:

  • ogrodzenie placu budowy i wyznaczenie stref niebezpiecznych,
  • wykonanie dróg, wyjść oraz przejść dla pieszych,
  • doprowadzenie mediów (wody oraz energii elektrycznej), odprowadzenie lub utylizacja ścieków,
  • przygotowanie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych,
  • zapewnienie oświetlenia naturalnego i sztucznego,
  • zapewnienie odpowiedniej wentylacji,
  • zapewnienie łączności telefonicznej,
  • przygotowanie składowisk materiałów i wyrobów.

Ogrodzenie terenu budowy

Teren budowy należy ogrodzić lub w inny sposób uniemożliwić wejście osobom nieupoważnionym. Jeśli nie jest to możliwe, konieczne jest oznakowanie placu budowy za pomocą tablic ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewnienie stałego nadzoru. Zgodnie z przepisami prawa teren budowy powinien być ogrodzony do wysokości minimum 1,5 metra. Ogrodzenie placu budowy należy wykonać w taki sposób, aby nie stwarzało zagrożenia dla ludzi.

Strefy niebezpieczne

Strefy niebezpieczne należy wydzielić poprzez ich odpowiednie ogrodzenie oraz oznakowanie. Jeżeli na placu budowy istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów, stosuje się specjalne balustrady. W najmniejszym wymiarze liniowym, który liczony jest od płaszczyzny obiektu budowlanego, strefa niebezpieczna nie powinna wynosić mniej niż 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, ale nie mniej niż 6 m. W przypadku zwartej zabudowy miejskiej strefę niebezpieczną można zmniejszyć – istnieje jednak konieczność zastosowania innych rozwiązań stanowiących skuteczne zabezpieczenie placu budowy przed spadającymi z wysokości przedmiotami. Znajdujące się w strefie niebezpiecznej przejścia, przejazdy oraz stanowiska pracy najlepiej zabezpieczyć daszkami ochronnymi, które powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m w najniższym miejscu, pod kątem nachylenia 45° w kierunku źródła zagrożenia. Należy zadbać o odpowiednie pokrycie daszków, uniemożliwiające ich przebicie przez spadające z wysokości przedmioty.

Drogi dojazdowe i komunikacyjne, przejścia dla pieszych

Odpowiednie zagospodarowanie placu budowy to także umiejętne rozplanowanie dróg dojazdowych i komunikacyjnych oraz przejść dla pieszych. Drogi dojazdowe powinny mieć utwardzoną nawierzchnię. Należy również zadbać o ich odpowiednie oznakowanie – zgodne z przepisami o ruchu na drogach publicznych. Nachylenie dróg nie powinno być większe niż: 4% dla wózków szynowych, 5% dla wózków bezszynowych oraz 10% dla taczek. Przejścia dla pieszych należy wyznaczyć w miejscach bezpiecznych. Szerokość drogi dla ruchu jednokierunkowego powinna wynosić przynajmniej 0,75 m, a dla dwukierunkowego – 1,2 m. Przejścia znajdujące się nad zagłębieniami lub obok nich należy zabezpieczyć za pomocą balustrad z poręczą ochronną na wysokości 1,10 m oraz deską krawężnikową o wysokości 0,15 m. Przestrzeń pomiędzy poręczą a deską należy wypełnić tak, aby uchronić pracowników przed upadkiem z wysokości. Przejścia o pochyleniu większym niż 15% wymagają zastosowania listew umocowanych poprzecznie, w odstępach wynoszących nie mniej niż 0,4 m. Alternatywnym rozwiązaniem mogą być schody o szerokości nie mniejszej niż 0,75 m, wyposażone w przynajmniej jednostronne zabezpieczenie za pomocą balustrady. Nie należy stosować spadków większych niż 10% w przypadku pochylni, po których ciężary przenoszone są ręcznie.

Składowanie materiałów i wyrobów

Przepisy zawarte w przytaczanym tu Rozporządzeniu jasno wskazują również, jak zorganizować plac budowy pod kątem przechowywania materiałów i wyrobów. Do składowania materiałów budowlanych należy wyznaczyć specjalne miejsca – utwardzone, wyrównane do poziomu i pozbawione wody. Należy przy tym zachować odpowiednie odległości – minimum 0,75 m od ogrodzeń bądź zabudowań, a także 5 m od stałego stanowiska pracy. Wszelkie materiały niebezpieczne należy przechowywać oraz przemieszczać na placu budowy w opakowaniach producenta. Zabronione jest opieranie składowanych materiałów i wyrobów o płoty, ściany obiektu budowlanego czy słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych. W pomieszczeniach magazynowych należy także umieścić tablice informujące o dopuszczalnym obciążeniu regałów oraz powierzchni stropu.

Oświetlenie

Specjalne wymagania dotyczące tego, jak zorganizować plac budowy, dotyczą także odpowiedniego oświetlenia. W przypadku stanowisk pracy, dróg komunikacyjnych oraz pomieszczeń należy stosować, w miarę możliwości, światło dzienne. W porze nocnej oraz w sytuacji, w której światło dzienne okazuje się niewystarczające, należy stosować oświetlenie sztuczne. Jeżeli istnieje taka potrzeba, można wyposażyć plac budowy w przenośne źródła światła sztucznego, eliminując jednak ryzyko porażenia prądem. Oświetlenie miejscowe na stanowiskach charakteryzujących się zwiększonym zagrożeniem porażenia prądem oraz umieszczeniem źródeł światła w zasięgu ręki wymaga stosowania opraw zasilanych napięciem 24 V za pomocą transformatorów bezpieczeństwa z II klasy ochronności.

Zagospodarowanie i zabezpieczenie terenu budowy z TLC Rental

Ogólna organizacja oraz zabezpieczenie placu budowy gwarantują nie tylko brak naruszeń prawnych, ale także wyższą jakość wykonywanych prac, a co za tym idzie niższe koszty inwestycyjne. Skorzystaj z profesjonalnego wsparcia TLC Rental w zakresie zagospodarowania i zabezpieczenia terenu budowy. Obsługujemy największe inwestycje budowlane w Polsce, dostarczając wysokiej klasy:

Skontaktuj się z nami, by poznać szczegóły oferty.